گفتگو با سیدعلی موسوی نژاد، کارگردان فیلم «ایلیا؛ جست وجوی قهرمان» | در آینه یک بازی رایانه‌ای
«ایلیا؛ جست وجوی قهرمان» اولین ساخته سیدعلی موسوی نژاد، هنرمند خراسانی، این روز‌ها درحال اکران در سینما‌های سراسر کشور است؛ اثری که سال گذشته در سی وپنجمین جشنواره بین المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان خوش درخشید و جایزه ویژه هیئت داوران را از آن خود کرد.
شکیبا افخمی راد | شهرآرانیوز؛ این فیلم در چهاردهمین جشنواره مردمی فیلم عمار نیز حضور داشت و لوح افتخار بهترین دستاورد هنری بخش فیلم‌های داستانی بلند این رویداد را هم به دست آورد. موسوی نژاد در فیلم «ایلیا؛ جست وجوی قهرمان» داستان کودکی یازده ساله به نام آرش را روایت می‌کند که به عنوان نماینده ایران در بازی واقعیت مجازی «جست وجوی قهرمان» حضور دارد. هم زمان با ادامه اکران این اثر که ترکیبی از پویانمایی و فضای رئال است، به سراغ موسوی نژاد رفتیم و با او گپ وگفتی درباره اولین ساخته سینمایی اش داشتیم.
انتخاب یک گیمر به عنوان شخصیت اصلی فیلم «ایلیا؛ جست وجوی قهرمان» از چه دغدغه‌ای نشئت می‌گیرد؟
بازی‌های رایانه‌ای باتوجه به تعاملی که با مخاطبشان برقرار می‌کنند و واکنش لحظه‌ای که می‌گیرند، ممکن است بسیار فضای خطرناکی باشند. با وجود این نظارتی رویشان وجود ندارد و سینمای ما هم به آن نمی‌پردازد. درواقع در حوزه بازی‌های رایانه ای، ما شاهد کم کاری شدیدی در کشورمان هستیم و این مدیوم، یک مدیوم رسانه‌ای مغفول مانده است. این درحالی است که براساس آمار رسمی، حدود ۴۰ میلیون نفر در کشور ما روی تلفن همراه یا رایانه هایشان بازی نصب کرده اند. ازاین رو تصمیم گرفتم در «ایلیا؛ جست وجوی قهرمان» به آسیب شناسی بازی‌های رایانه‌ای بپردازم.
چطور به ایده ترکیب واقعه فتح خیبر با فضای بازی‌های رایانه‌ای رسیدید؟
ما در این فیلم به دنبال تبیین مبحث قهرمان شناسی برای کودکان و نوجوانان هم بودیم و می‌خواستیم آن‌ها را به فکر فروببریم که آیا قهرمان ذهنی شان را به درستی انتخاب کرده اند یا نه؛ بنابراین با شبیه سازی فتح قلعه خیبر در بستر یک بازی واقعیت مجازی، در پایان امیرالمؤمنین (ع) را به عنوان یک قهرمان واقعی معرفی می‌کنیم. یعنی ما در فیلم «ایلیا؛ جست وجوی قهرمان» علاوه بر سرگرمی به وجه آموزشی هم توجه کرده ایم.
چرا تصمیم گرفتید صدای بازیگران را دوبله کنید؟
ما در برخی قسمت‌ها مجبور شدیم صدای بازیگران را دوبله کنیم تا ضعف‌هایی که وجود داشت، جبران شود. یکی از این ضعف‌ها لهجه داشتن بازیگران بود و از ضعف‌های دیگر هم مشکلاتی در صدابرداری بود.
باتوجه به اینکه فیلم ترکیبی از پویانمایی و فضای رئال است، چقدر برای ساختش زمان گذاشتید؟
تولید بخش پویانمایی که به صحنه‌های حضور بچه‌ها در دنیای بازی‌های رایانه‌ای اختصاص دارد، حدود دو سال زمان برد، اما مراحل تولید بخش زنده و لایواکشن در مجموع در شش ماه به پایان رسید.
پیش بردن تولید فیلم در ۴ شهر مشهد، کاشمر، تهران و قم کار را برایتان سخت نکرد؟
بخشی از این تصمیم به مدیریت هزینه‌ها برمی گردد، بخشی هم مربوط به مشکلاتی بود که خودم داشتم، در آن رو زها پدرم بیمار بود، ازاین رو باید به کاشمر می‌رفتم. آن زمان یک بخشی از فیلم برداری را در کاشمر انجام دادم تا هم زمان هم کنار پدرم باشم هم مراحل کارم را پیش ببرم.
آیا در مسیر تولید فیلم از سوی ارگان‌های دولتی حمایت شدید؟
ما تقریبا به همه نهاد‌ها مراجعه کردیم، ولی یک ریال هم کمک دولتی دریافت نکردیم. یعنی «ایلیا؛ جست وجوی قهرمان» به طور کامل در بخش خصوصی تولید شده است. منطقی هم به نظر می‌رسد، چون اعتماد به یک فیلم اولی سخت است، مگر اینکه رابطه‌ای داشته باشید یا شرایط خاص دیگری برایتان رخ دهد. البته این نکته را هم باید یادآوری کنم که بعد از تولید فیلم «ایلیا؛ جست وجوی قهرمان»، کمک‌هایی از سوی صداوسیما و سازمان سینمایی درجهت اکران فیلم صورت گرفت.
آموزش وپرورش چطور؟ آیا برای دیده شدن فیلم به شما کمکی نکرده است؟
ما از آموزش و پرورش انتظار داشتیم برای دیده شدن فیلم، نامه تأکیدی به مدارس بدهد، اما این کار را انجام نداد. درحالی که فیلم «ایلیا؛ جست وجوی قهرمان» به جنگ شناختی پرداخته است؛ موضوعی که در سال‌های گذشته کمبود پرداختن به آن بسیار در کشور احساس می‌شد.
استقبال از «ایلیا؛ جست وجوی قهرمان» در بازه زمانی نوروز چگونه بوده است؟
اکران عمومی ما در این بازه زمانی با چند چالش روبه رو شد. اول اینکه در نوروز امسال هم زمان دو فیلم کودک روی پرده رفت، درحالی که همیشه این ظرفیت به یک فیلم اختصاص پیدا می‌کرد. دوم تعطیلی مدارس و به تبع آن، برگزارنشدن اردوی مدارس بود. از سوی دیگر، هم زمان شدن اکران نوروز با ماه رمضان هم کار را برای دیده شدن فیلم سخت کرد. با وجود این، ارزیابی تحلیلگران از فروش «ایلیا؛ جست وجوی قهرمان» در ایام نوروز خوب بوده است؛ اما من فکر می‌کنم اوج فروش ما از این به بعد خواهد بود، یعنی ما انتظار داریم با آغازبه کار مدارس و اردوی مدارس در ماه اردیبهشت، فروشمان افزایش پیدا کند و اوضاع بهتر شود.
بهتر نبود فیلم را در مهرماه و با آغاز فعالیت مدارس اکران می‌کردید؟
معادلات اکران پیچیده است و زمان روی پرده رفتن فیلم‌ها فقط براساس تصمیم فیلم سازان مشخص نمی‌شود. درواقع در نحوه چینش فیلم ها، علاوه بر شورای صنفی نمایش و سازمان سینمایی، شرکت‌های تولید فیلم بانفوذ هم تأثیر می‌گذارند، وگرنه ما هم ترجیح می‌دادیم در مهرماه که بهترین زمان اکران برای فیلم کودک است روی پرده برویم و همان اتفاقی را که برای «بچه زرنگ» و «پسر دلفینی» افتاد، تجربه کنیم.
با وجود این، شرایط اکران در مهرماه فراهم نبود و این زمان رزرو شده بود، ازاین رو و باتوجه به اینکه ما بخش خصوصی هستیم و نمی‌توانیم چند سال در صف اکران منتظر بمانیم، تصمیم گرفتیم «ایلیا؛ جست وجوی قهرمان» را در نوروز روی پرده سینما‌ها ببریم. برای دیده شدن فیلم در این مدت هم همه تلاشمان را کردیم و برنامه هایمان همچنان ادامه دارد.
امکان دارد به سراغ ساخت قسمت دوم «ایلیا؛ جست وجوی قهرمان» بروید؟
صحبت‌هایی درباره ساخت قسمت دوم فیلم مطرح شده است، اما باید صبر کنیم و ببینیم بازخورد‌ها و میزان فروش فیلم تا پایان خرداد چگونه می‌شود تا بتوانیم تصمیم درستی بگیریم.
شما پیش از ساخت فیلم «ایلیا؛ جست وجوی قهرمان» هم در حوزه کودک فعال و آثاری را برای تلویزیون خلق کرده بودید. به نظرتان چه تفاوتی میان ساخت فیلم‌های تلویزیونی و سینمایی در این حوزه وجود دارد؟
استرس و ریسک تولید آثار سینمایی برای کودکان بسیار بیشتر از آثار تلویزیونی است؛ اما تأثیرگذاری سینما قابل مقایسه با هیچ مدیوم دیگری نیست. برای مثال مخاطب وقتی اثری را در تلویزیون، فضای مجازی یا پلتفرم‌ها تماشا می‌کند، ممکن است به راحتی تمرکزش را از دست بدهد و محتوا را به خوبی دریافت نکند، اما در سینما این گونه نیست، مخاطب در یک سالن تاریک می‌نشیند و فیلم را روی پرده‌ای عریض و با صدایی فراگیر از ابتدا تا انتها تماشا می‌کند؛ بنابراین ما نباید سینما را با این میزان از تأثیرگذاری اش نادیده بگیریم. من هم به همین علت تصمیم گرفتم که بیشتر فعالیتمان را به حوزه سینما متمرکز کنم.
وضعیت سینمای کودک را چطور می‌بینید؟ آیا در سال‌های اخیر آن طور که باید در این زمینه کار شده است؟
در سال‌های اخیر جریان‌های خوبی شکل گرفته و تعداد فیلم‌های کودک و نوجوان به ویژه در حوزه پویانمایی بیشتر شده است؛ اما ما همچنان با وضع ایده آل فاصله داریم. برای اینکه به وضع ایده آل هم نزدیک شویم، به حمایت‌های ویژه نیاز داریم. برای مثال موضوع سینمامدرسه که توسط سازمان سینمایی مطرح شده است، باید به صورت جدی پیگیری شود تا ما هم بتوانیم تهیه کنندگان را متقاعد کنیم که بدون دغدغه وارد این حوزه شوند.
از نظر نیروی انسانی و امکانات، وضعمان برای ساخت پویانمایی چگونه است؟
الان با یک لپ تاپ متوسط هم می‌توان کار‌های بزرگ در زمینه پویانمایی انجام داد. ازاین رو در زمینه امکانات مشکل چندانی نداریم. الان آنچه اهمیت زیادی پیدا کرده، تربیت نیروی انسانی متخصص است. متأسفانه مسئولان ما زیاد این موضوع را جدی نمی‌گیرند، آن‌ها فقط صنایع فضایی و هسته‌ای را‌های تک (پیشرفته) می‌دانند، درحالی که انیمیشن و بازی‌های کامپیوتری هم جزو صنایع پیشرفته محسوب می‌شود و به افراد متخصص نیاز دارد، اما می‌بینیم که متخصصان ما خیلی زود از شهرستان‌ها به شهر‌های بزرگ‌تر و از آنجا هم به خارج از کشور مهاجرت می‌کنند یا اینکه در ایران می‌مانند و برای شرکت‌های خارجی کار می‌کنند.
یعنی نیروی انسانی در حوزه انیمیشن داریم، ولی نمی‌توانیم از آن‌ها استفاده کنیم؟
تعداد نیرو‌های انسانی آموزش دیده ما کم است و ما همین تعداد را هم به دلیل اختصاص دادن بودجه و دستمزد‌های کم نمی‌توانیم حفظ کنیم. درحالی که این افراد هم مانند کسانی که در کنکور رتبه‌های ممتاز را کسب می‌کنند، نخبه هستند و باید رفتن و نرفتنشان اهمیت داشته باشد. از طرف دیگر متأسفانه ما آموزش مدون و دقیقی نداریم که به واسطه آن تعداد نیرو‌های خوبمان را افزایش دهیم و شاهد تولیدات بیشتری باشیم. به هرحال من امیدوارم مسئولان و تصمیم گیران ما بالاخره متقاعد شوند که نگاه ویژه‌ای به حوزه کودک داشته باشند و تصمیمات کلان بهتری بگیرند.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
